Aşağıda, geçmişten bugüne bağ kurmaya çalışan bir tarihçi yaklaşımıyla “Makro Market sahibi kimdir?” sorusunu odağa alan, tarihsel süreçleri, kırılma noktalarını ve toplumsal dönüşümleri ele alan bir blog yazısı yer alıyor:
—
Tarihçinin Merdivenlerinden: Perakendenin Katmanları ve Sahiplik İzleri
Bir tarihçi olarak ben, bugünü incelerken zamanın katmanlarını kazıyıp altındaki güç ilişkilerini, sermaye akımlarını ve toplumsal eğilimleri görmeye çalışırım. Bir market zincirinin sahibi kimdir sorusu, yalnızca bir şirketin kim sahibi sorusu değildir; bu soru, sermayenin tarih içindeki evrelerini, perakende sektöründeki rekabet kırılmalarını ve tüketim toplumunun dönüşümünü anlamak için bir kapı aralığıdır. “Makro Market sahibi kimdir?” sorusu da işte bu kapı aralığını aralamaya dönük bir serüvendir.
Makro Market, Türkiye perakende ekosisteminde belli bir tarihe sahip, yaygın bir zincir olarak yer tutmuştur. Bu zincirin arkasındaki sermaye kimdir? Nasıl evrilmiştir? Ve bugün geldiği nokta neyi gösterir? Bu yazıda bu soruları tarihsel bir perspektifle ele alacağız.
—
Makro Market’in Doğuşu ve Aile Temelli Başlangıçlar
Makro Market, 1991 yılında Ankara’da Songör ailesi tarafından kurulmuştur. [1] Başlangıçta yerel sermayeye dayanmış, bölgesel bir market zinciri olarak yol almıştır. Sahiplik açısından bu tür girişimler genellikle aile temelli sermaye ile başlar; sermaye sınırlılığına rağmen kurucu ailenin vizyonu, pazar boşluklarını değerlendirme cesaretiyle birleşir.
Songör ailesi, zamanla şirketin ana aktörü hâline gelmiş, Makro’nun yönetim ve stratejik kararlarında belirleyici rol üstlenmiştir. [2] Sermaye genişledikçe ortaklıklar ve hisse dağılımları şekillenmiş, şirket kurumsallaşma süreçlerine girmiştir.
Makro’nun kuruluşundan itibaren “yerli sermaye” vurgusu sıkça dile getirilmiştir: “Türkiye’nin %100 yerli sermayeli en büyük gıda perakende markası” ifadeleri geçmiş metinlerde yer alır. [3] Bu vurgu, hem halkla kurulan bağın bir aracı olmuş hem de sermaye milliyetçiliği söylemleriyle şirketin konumlandırmasına katkı sağlamıştır.
—
Kırılmalar, Birleşmeler ve Sermaye Yeniden Yapılanması
Kuruluş döneminden sonra Makro’nun serüveni düz bir çizgide ilerlemedi. Zaman içinde kırılma noktaları, finansal baskılar, birleşmeler ve parçalanmalar görüldü.
Makro, Uyum Gıda ile güçlü bağlar kurdu. Makro, Uyum Gıda’nın hisselerinin yüzde 47,32’sini satın aldı ve 2016 yılında Makro Market A.Ş. bünyesinde birleşme gerçekleşti. [1] Bu birleşme, şirketin tesislerini, mağaza ağı ve sermaye kapasitesini genişletme stratejisinin bir parçasıydı.
Ancak bu süreç kolay olmadı. 2017 yılında Makro’nun mali sıkıntılara girdiği, konkordato talebinde bulunduğu kamuoyuna yansıdı. [1] Bazı mağazaların Migros’a devri gündeme geldi: Uyum Market mağazalarından 56’sı ile 17 Makro Market mağazası Migros tarafından devralındı. [4] Bu aşama, şirketin sahiplik ve kontrol dinamiklerinde dönüştürücü bir kırılmayı işaret eder.
Şeref Songör adı bu kırılma süreçlerinde sürekli öne çıktı. Makro’nun kurucusu ve çoğunluk hissedarı olarak onun ismi sıkça zikredilir. [3] Ayrıca Makro’nun Yönetim Kurulu Başkanı sıfatıyla Şeref Songör, Uyum ile yapılan birleşmenin sinerjisini vurgulamıştır. [5]
Bu kırılmalar, perakende piyasasında dalgalanmaların, mali krizlerin ve rekabet baskılarının şirket sahipliği üzerindeki etkisini gösterir. Zengin sermaye gruplarının, büyük zincirler arasındaki mücadelede yer değiştirmeleri de bu bağlamda okunabilir.
—
Bugünün Sahiplik Haritası ve Kurumsal Kimlik
Günümüzde Makro Market’in yapısı hâlâ çok ortaklı bir modeldir, ancak çoğunluk hissesi ve karar mekanizması Şeref Songör ve Songör ailesi çevresinde yoğunlaşmaktadır. [3] Makro Grup Şirketler Başkanı olarak Şeref Songör adı anılır. [2] Yönetim kurulu başkanı olarak Şeref Songör, Uyum ile birleşme sürecinde de lider konumda olmuştur. [5]
Makro’nun genel müdürlüğü de aile ile bağlantılıdır: Mustafa Songör Makro’nun Genel Müdürü konumundadır ve Gıda Perakendecileri Derneği başkanlığı gibi görevlerde bulunur. [2] Yönetim kurulu başkanlığı ise Mehmet Songör’ün adıyla anılır. [2]
Bu yapı, klasik aile-şirket modeliyle kurumsal yönetişimin iç içe geçtiği bir tablo çizer: sermaye kontrolü aile çevresinde yoğunlaşırken, karar alma süreçlerinde profesyonel yöneticilerle iş bölümü yapılmıştır.
—
Geçmişten Bugüne Paralellikler: Perakende, Sermaye ve Toplum
Makro Market’in sahipliğine dair bu serüven, Türkiye’de perakende sektörünün genel dönüşüm süreciyle paralellikler taşır:
– Aile temelli sermaye ile başlayan perakendecilik girişimleri, zamanla kurumsallaşma baskısıyla şekillendi.
– Finansal krizler, borçlanmalar ve rekabet baskısı, şirketlerin kırılma noktaları oldu — bazı mağazalar satıldı, bazıları birleşti.
– Ortaklıklar, sermaye dış kaynakları veya büyük zincirlerle anlaşmalar yeniden yapılandırma süreçlerini doğurdu.
– Bugün büyük market zincirlerinin sahipliği çoğu kez şeffaf değildir ya da hisseler dağılmıştır; ancak belirleyici paylar, güçlü girişimciler ve aile gruplarının elinde kalmaktadır.
Okuyucuya sormak gerek:
– Senin bildiğin bir yerel zincir var mı, onun sahibi kimdir diye düşünmüş müyüz hiç?
– O zincirin geçmişinde parçalanmalar, devirler, mali krizler olmuş mudur?
– Bir şirketin “yerli sermaye” söylemi ile sahipliği arasındaki gerilimler nasıl yorumlanabilir?
– Bugün büyük zincirlerin sahiplik yapısını öğrendiğinde, tüketici olarak duruşun nasıl değişir?
Sonuç olarak, “Makro Market sahibi kimdir?” sorusunun yanıtı, yalnızca bir isim söylemekten ibaret değildir. Bu yanıt, perakende tarihinin izlerini, sermaye akımlarının kırılma noktalarını ve toplumla sanayi arasındaki dönüşümü anlamaya açılan bir kapıdır.
—
Sources:
[1]: https://tr.wikipedia.org/wiki/MakroMarket?utmsource=chatgpt.com “Makro Market – Vikipedi”
[2]: https://www.gidasanayim.com/market-zincirleri/makro-market?utm_source=chatgpt.com “MAKRO MARKET – gidasanayim.com”
[3]: https://www.perakendekulis.com/2017/11/makro-marketin-sahibi-kim.html?utm_source=chatgpt.com “Makro Market’in Sahibi Kim? – Perakende Kulis”
[4]: https://www.memurlar.net/haber/735036/makro-market-satildi-iste-yeni-sahibi.html?utm_source=chatgpt.com “Makro Market satıldı… İşte yeni sahibi – Memurlar.Net”
[5]: https://emlakkulisi.com/guncel/makro-market-yonetim-kurulu-baskani/96198?utm_source=chatgpt.com “Makro Market Yönetim Kurulu Başkanı – 10/09/2025 – Emlakkulisi.Com”